วันนี้ ( 1 เม.ย.) ที่ลานร่มไทร ภายในวัดตาปะขาวหาย ตำบลหัวรอ อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก นาย ภูษิต สมจิตร ผู้ว่าราชการจังหวัดพิษณุโลก เป็นประธานเปิด กิจกรรมลานวัฒนธรรมสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น ประจำปี ๒๕๖๖ ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำทุก ๆ ปี ในช่วงของปีใหม่ไทย ซึ่งเทศบาลตำบลหัวรอ ได้ร่วมกับสภาวัฒนธรรมเทศบาลตำบลหัวรอ ผู้นำท้องที่ ผู้นำท้องถิ่น จัดขึ้น เพื่อเป็นการสืบสานวัฒนธรรมตั้งเดิมที่มีผสมผสาน จากกลุ่มคนในท้องถิ่นต่าง ๆ มายาวนาน และเป็นการอนุรักษ์ ฟื้นฟูสืบสานศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นให้ดำรงอยู่ รักษา ศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญญา อันเป็นอัตลักษณ์เฉพาะตัว ให้ประชาชน และเด็กเยาวชนในตำบลหัวรอ ได้รู้จักวิถีชีวิต และมีการสืบทอดต่อไป โดยมีการร่ายรำประกอบเพลง และกลองยาว จัดบู๊ทแสดงของดีหัวรอ ทั้งการหล่อพระพุทธรูป การปั้นเครื่องปั้นดินเผา การทำบายศรีใบตอง การจำหน่ายผักปลอดสารพิษ การก่อพระเจดีย์ทรายภายในวัดที่มีความเชื่อว่าเป็นการล้างบาป การททำอาหารไทยทั้งอาหารหวานและอาหารคาว การทำข้าวเกรียบว่าว และข้าวเกรียบไทยลอยน้ำ ทำขนมครกโบราณบนเตาดิน เป็นต้น โดย ผู้ว่าราชการจังหวัดพิษณุโลก ได้เยี่ยมชมบู๊ทแสดงต่าง ๆ ทั้ง หมู่บ้านของตำบลหัวรอ ที่อนาคตจะกลายเป็น ซอฟพาวเว่อร์ ระดับชาติได้ ทั้งในเรื่องขอตำนานการสร้างพระพุทธชินราช และเครื่องปั้นดินเผาโบราณ
ตำบลหัวรอนั้น เป็นชุมชนที่มีการตั้งถิ่นฐานมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เป็นย่านชุมชนเก่าจากอัตลักษณ์ที่ชัดเจนทางกายภาพ สถานทางสังคม วัฒนธรรม ภูมิปัญญา ประเพณี กิจกรรมและการประกอบอาชีพในชุมชนซึ่งยังมีหลงเหลือให้เห็นในปัจจุบัน ซึ่งวัดตาปะขาวหายบริเวณที่จัดงานแห่งนี้ เป็นวัดในตำนานประวัติศาสตร์การสร้าง”พระพุทธชินราช” ในสมัยพระเจ้าศรีธรรมไตรปิฎกตาม ‘ตำนานพงศาวดารเหนือ’กล่าวไว้ว่า “…เมื่อครั้งพระมหาธรรมราชาลิไท ทรงสร้างวัดพระศรีรัตน มหาธาตุ และมีการหล่อพระประธาน คือ พระพุทธชินราช พระพุทธชินสีห์ และ พระพุทธศาสดา นั้นเมื่อเททองหล่อพระถึง ๓ ครั้ง ท่องที่เทหล่อก็ไม่รวมตัวกันเป็นองค์พระ ร้อนถึงเทวดาต้องลงมาช่วยโดยแปลงเป็นตาปะขาวมาช่วยสร้างพระพุทธชินราชในครั้งนั้นให้สำเร็จพอเทหล่อได้สำเร็จเรียบร้อยดีแล้ว ตาปะขาวนั้นก็เดินไปทางด้านทิศเหนือ แล้วก็หายวับไปกับตา พระมหาธรรมราชาลิไทจึงทรงโปรดให้สร้างวัดตรงบริเวณนั้น ชาวบ้านจึงเรียกชื่อวัดว่า “วัดตาปะขาวหาย” …”
ในวัดตาปะขาวหายยังมีสิ่งสำคัญทางประวัติศาสตร์คือปูเทพชีปะขาว มีมณฑป ในมณฑปมีรอยพระพุทธบาท สมัยพระนารายณ์มหาราชมีโบราณสถาน ที่กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนไว้ คือโบสถ์และ เตาทุเรียง มีหอสวดมนต์ร้อยปี และยังมีกำแพงเมือง คูเมือง ที่ยังปรากฏให้เห็นที่วัดโพธิญาณ เพื่อเป็นการสืบสานวัฒนธรรมที่มีมายาวนานให้มีการสืบทอด เทศบาลตำบลหัวรอได้ร่วมกับสภาวัฒนธรรมเทศบาลตำบลหัวรอ ผู้นำท้องที่ ผู้นำท้องถิ่น จัดโครงการลานวัฒนธรรมสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการอนุรักษ์ ฟื้นฟูสืบสานศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นให้ดำรงอยู่ รักษา ศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญญาอันเป็นอัตลักษณ์เฉพาะตัว และเพื่อให้ประชาชน และเด็กเยาวชนในตำบลหัวรอ ได้รู้จักวิถีชีวิต
///////////////